CONCIERGE VOLOS/ ΒΟΛΟΣ | Roof tile museum- Το μουσειο των κεραμιδιων

CONCIERGE 
VOLOS/ ΒΟΛΟΣ

Roof tile museum
Το μουσείο των κεραμιδιών

Άρρηκτα συνδεδεμένο με τη βιομηχανική ταυτότητα της πόλης, το παλιό πλινθοκεραμοποιείο των αδελφών Τσαλαπάτα έχει μετατραπεί σε ένα σπουδαίο μουσείο, που διατηρεί ζωντανή στη μνήμη μας τη σύγχρονη ιστορία του Βόλου.

Indelibly linked to the city’s industrial identity, the old brick and tile factor y of the Tsalapatas brothers has been transformed into a great museum that helps preserve Volos’ modern history. (scroll down for the full English text)

Κείμενο/ Text: Ελευθερία Αλαβάνου/ Eleftheria Alavanou
Φωτογραφίες/ Photos: © ΝΙΚΟΣ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ/ © NIKOS DANIILIDIS
1η δημοσίευση/ 1st Published: Domotelling magazine, 08/2016

Τα νέα τριβεία, το πατάρι του μύλου, τα παλιά ξηραντήρια, η ατμομηχανή Ντεκοβίλ και, βέβαια, η εντυπωσιακή κάμινος Χόφμαν είναι μερικά από τα στοιχεία που κάνουν την επίσκεψη στο Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας N. & Σ. Τσαλαπάτα τόσο ενδιαφέρουσα, προσφέροντας τη σπάνια ευκαιρία να δει κανείς από κοντά ένα σπάνιο μνημείο της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς.

Χτισμένο στη γειτονιά των Παλιών γύρω στο 1925, το εργοστάσιο πήρε το όνομά του από τους ιδρυτές του, τους αδελφούς Σπυρίδωνα και Νικολέτο Τσαλαπάτα.

Παρότι βολιώτικη, η επιχείρηση Τσαλαπάτα είχε εξαρχής... βελγικό άρωμα, καθώς από το Βέλγιο προέρχονταν τόσο ο εξοπλισμός όσο και οι μηχανικοί που παρείχαν την τεχνογνωσία για την κατασκευή του εργοστασίου. Στο ξεκίνημά του, στο πλινθοκεραμοποιείο εργάζονταν περίπου 125-150 άτομα (αριθμός που πολλαπλασιάστηκε τα επόμενα χρόνια, φτάνοντας μέχρι και τα 250), ενώ σε ετήσια βάση παράγονταν περίπου 8-9 εκατομμύρια κεραμίδια και τούβλα.

Χρονολογίες-σταθμοί στην πορεία της ιστορικής αυτής επιχείρησης, που αποτελεί απτή απόδειξη για το πόσο ανεπτυγμένος βιομηχανικά ήταν κάποτε ο Βόλος, είναι το 1934, που ξεκίνησαν οι εξαγωγές, το 1955, όταν έγιναν οι μεγάλοι σεισμοί και οι εγκαταστάσεις υπέστησαν ζημιές, το 1975, που το εργοστάσιο, αδυνατώντας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, έκλεισε, και το 1995, οπότε αναγνωρίστηκε και επίσημα η αξία του, καθώς κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο από το υπουργείο Πολιτισμού. Αξίζει οπωσδήποτε να κάνετε μια στάση στο καλοδιατηρημένο και όμορφο αυτό μουσείο. Θα δείτε πολλά και ενδιαφέροντα: μεταξύ άλλων, τα σκουρόχρωμα βαγονέτα, με τα οποία μετέφεραν τον άργιλο, παραταγμένα στη σειρά, τις μουντές, μακρόστενες καμινάδες των ξηραντηρίων, στοίβες από πυρόχρωμα τούβλα, δύο πράσινες πρέσες πλίνθων και κεράμων στην κεντρική μονάδα παραγωγής και, βέβαια, το φούρνο Χόφμαν, ένα υποφωτισμένο γοητευτικότατο τούνελ του 1924- 26, το οποίο η ιστορία θέλει να έκλεισε μόλις δύο φορές σε όλη τη διάρκεια λειτουργίας του εργοστασίου, μία στην Κατοχή και μία στους μεγάλους σεισμούς.

Info: Το Μουσείο Πλινθοκεραμοποιίας Ν. & Σ. Τσαλαπάτα ανήκει στο Δίκτυο Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Είναι ανοιχτό καθημερινά πλην Τρίτης, με γενική είσοδο 3 ευρώ. Νότια Πύλη, 38334, Βόλος, τηλ. 24210-29844, www.piop.gr

The new grinders, the silo, the old dryers, the Decauville steam locomotive and the impressive Hoffmann kiln are just some of the items that make a visit to the Rooftile and Brickworks Museum N. & S. Tsalapatas so interesting, as it offers a unique insight into a rare example of Greece’s industrial heritage. The factory, which opened in the Palia district in 1925, took its name from its founders: brothers Nikolaos and Spyridon Tsalapatas. Although it was based in Volos, the Tsalapatas business had a Belgian air about it from the beginning, since most of the equipment and the engineers providing the knowhow for the factory’s construction came from there. In the beginning, the brickworks employed between 125 and 150 people (rising to 250 in later years), and produced approximately 8–9 million bricks and rooftiles per year.

The major milestones for this historic business, which represents tangible evidence of how industrially developed Volos once was, include the first exports (1934), a major earthquake that damaged the factory (1955), financial difficulties (1975) and closure (1995). The Ministry of Culture, recognizing the factory’s importance, has declared it a listed monument.

It’s certainly worth making a stop at this lovely, well-preserved museum. There are unusal display items, including the black trolleys used to transport the clay all in a row; the long, smudgy chimneys of the dryers; stacks of red bricks; two green brick and tile presses in the central production area; and the Hoffmann kiln;. There’s also a dimly lit but charming tunnel dating back to 1924–26, which was closed only twice during the factory’s operation: during the German occupation and after a major earthquake.

Info: The Rooftile and Brickworks Museum N. & S. Tsalapatas is part of the museum network of the Piraeus Bank Group Cultural Foundation (PIOP). It is open daily except Tuesdays. Admission is €3. Notia Pyli (South Gate), Volos, tel. (+30) 24210.298.44, www.piop.gr/en/